Τμήμα Τύπου και Πληροφοριών

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 47/01

4 Οκτωβρίου 2001

Αποφάσεις του Δικαστηρίου στις υποθέσεις C-438/99 και C-109/00

María Luisa Jiménez Melgar κατά Ayuntamiento de Los Barrios και Tele Danmark A/S κατά Handels- og Kontorfunktionærernes Forbund i Danmark (HK)

Το Δικαστήριο διευκρινίζει τη νομολογία του σχετικά με την απαγόρευση της απολύσεως εγκύων

Η απόλυση εγκύου εργαζομένης λόγω της εγκυμοσύνης της συνιστά άμεση δυσμενή διάκριση λόγω φύλου, ανεξαρτήτως του αν η σύμβαση εργασίας έχει συναφθεί ως σύμβαση ορισμένου χρόνου ή ως σύμβαση αορίστου χρόνου


Υπόθεση C-438/99

Τον Ιούνιο του 1998, η M. L. Jiménez Melgar προσλήφθηκε από τον Δήμο του Los Barrios (Ισπανία) για περίοδο τριών μηνών. Η σύμβασή της ανανεώθηκε δύο φορές, έως τις 2 Μαΐου 1999.

Στις 3 Μαΐου 1999, η M. L. Jiménez Melgar υπέγραψε τέταρτη σύμβαση ορισμένου χρόνου και με μειωμένο ωράριο. Όπως και οι προηγούμενες, η σύμβαση αυτή δεν προέβλεπε ημερομηνία λήξεως. Ωστόσο, στις 12 Μαΐου 1999, η M. L. Jiménez Melgar έλαβε έγγραφο του Δήμου που της γνωστοποιούσε τη λήξη της συμβάσεως από 2 Ιουνίου 1999.
        
Εν τω μεταξύ, ο Δήμος είχε ενημερωθεί για την εγκυμοσύνη της M. L. Jiménez Melgar. Το τέκνο γεννήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1999.

Η M. L. Jiménez Melgar θεώρησε ότι είχε απολυθεί κατά τρόπο που συνιστούσε δυσμενή διάκριση και προσβολή των θεμελιωδών της δικαιωμάτων. Κατά συνέπεια, άσκησε αγωγή κατά του Δήμου του Los Barrios ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου.

Υπόθεση C-109/00

Τον Ιούνιο του 1995, η M. Brandt-Nielsen προσλήφθηκε από την Tele Danmark για περίοδο έξι μηνών από 1ης Ιουλίου 1995.

Τον Αύγουστο του 1995, η M. Brandt-Nielsen πληροφόρησε την Tele Danmark ότι ήταν έγκυος και ότι ο τοκετός προβλεπόταν για τις αρχές Νοεμβρίου. Στις 23 Αυγούστου 1995, απολύθηκε από 30ής Σεπτεμβρίου, με το αιτιολογικό ότι δεν είχε ενημερώσει την Tele Danmark για την εγκυμοσύνη της κατά την πρόσληψή της.

Η Μ. Brandt-Nielsen ενήγαγε την Tele Danmark ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου και ζήτησε την καταβολή αποζημιώσεως, προβάλλοντας ότι η απόλυσή της αντέβαινε στη δανική νομοθεσία περί ίσης μεταχειρίσεως.

Το δικαστήριο αυτό απέρριψε την αγωγή με το αιτιολογικό ότι η M. Brandt- Nielsen, η οποία είχε προσληφθεί για περίοδο έξι μηνών, παρέλειψε να αναφέρει ότι ήταν έγκυος κατά τη συνέντευξη της προσλήψεως, ενώ ο τοκετός προβλεπόταν για τον πέμπτο μήνα της συμβάσεως εργασίας.

Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε η M. Brandt-Nielsen τη δικαίωσε με το αιτιολογικό ότι ήταν αποδεδειγμένο ότι η απόλυσή της είχε σχέση με την εγκυμοσύνη της.

Η Tele Danmark άσκησε αναίρεση υποστηρίζοντας ότι η προβλεπόμενη από το κοινοτικό δίκαιο απαγόρευση της απολύσεως εγκύου δεν ισχύει στην περίπτωση μισθωτής προσληφθείσας για περιορισμένη διάρκεια η οποία, ενώ γνώριζε ότι ήταν έγκυος κατά τον χρόνο της συνάψεως της συμβάσεως εργασίας, παρέλειψε να ενημερώσει σχετικά τον εργοδότη και η οποία, λόγω του δικαιώματος αδείας μητρότητας, δεν μπορεί να εκτελέσει, επί μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της εν λόγω συμβάσεως, την εργασία για την οποία έχει προσληφθεί.

*

Τα δύο δικαστήρια υπέβαλαν στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ερωτήματα ως προς την έκταση εφαρμογής και την ερμηνεία των κοινοτικών διατάξεων περί της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως μεταξύ ανδρών και γυναικών στον εργασιακό τομέα, οι οποίες επιβάλλουν στα κράτη μέλη την υποχρέωση θεσπίσεως των αναγκαίων μέτρων ώστε να απαγορεύεται η απόλυση των εργαζομένων γυναικών κατά την περίοδο από την έναρξη της εγκυμοσύνης έως τη λήξη της αδείας μητρότητας πλην εξαιρετικών περιπτώσεων μη απτομένων της καταστάσεώς τους.

Στην υπόθεση Jiménez Melgar, το Δικαστήριο τονίζει, καταρχάς, ότι η επίδικη στην υπόθεση αυτή διάταξη επιβάλλει στα κράτη μέλη, ειδικότερα υπό την ιδιότητά τους ως εργοδοτών, συγκεκριμένες υποχρεώσεις οι οποίες δεν τους αφήνουν, προς εκτέλεση αυτών των υποχρεώσεων, κανένα περιθώριο εκτιμήσεως. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης μεταφοράς της στο εσωτερικό δίκαιο κράτους μέλους (όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ισπανίας), η διάταξη αυτή παρέχει στους πολίτες δικαιώματα που αυτοί μπορούν να επικαλούνται ενώπιον εθνικού δικαστηρίου κατά των αρχών του κράτους αυτού.

Το Δικαστήριο υπογραμμίζει, περαιτέρω, ότι η απαγόρευση της απολύσεως εγκύων την οποία θεσπίζουν οι κοινοτικές διατάξεις και η οποία δεν διακρίνει αναλόγως της διάρκειας της σχέσεως εργασίας έχει εφαρμογή τόσο στις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου όσο και στις συναφθείσεςγια αόριστο χρόνο.

Ωστόσο, το Δικαστήριο δέχεται ότι η μη ανανέωση μια συμβάσεως εργασίας ορισμένου χρόνου, κατά την προβλεπόμενη λήξη της ισχύος της, δεν μπορεί να εξομοιωθεί προς απόλυση απαγορευόμενη από το κοινοτικό δίκαιο.

Πάντως, υπό ορισμένες περιστάσεις, η μη ανανέωση μιας συμβάσεως εργασίας ορισμένου χρόνου μπορεί να θεωρηθεί ως άρνηση προσλήψεως. Κατά το Δικαστήριο, η άρνηση προσλήψεως εργαζομένης γυναίκας, η οποία ωστόσο κρίθηκε ικανή να ασκεί τη δραστηριότητα για την οποία πρόκειται, λόγω της εγκυμοσύνης της συνιστά άμεση δυσμενή διάκριση βασιζόμενη στο φύλο. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να εξακριβώσει κατά πόσον η μη ανανέωση της συμβάσεως της M. L. Jiménez Melgar όντως οφείλεται στην εγκυμοσύνη της.

Στην υπόθεση Brandt-Nielsen, ο εργοδότης υποστηρίζει ότι η απαγόρευση της απολύσεως εγκύου εργαζομένης, την οποία προβλέπει το κοινοτικό δίκαιο, δεν έχει εφαρμογή στα περιστατικά της συγκεκριμένης υποθέσεως. Στην πραγματικότητα, δεν είναι η εγκυμοσύνη, αυτή καθαυτήν, που αποτέλεσε στον καθοριστικό λόγο της απολύσεως, αλλά το γεγονός ότι η M. Brandt-Nielsen δεν θα μπορούσε να εκτελέσει ουσιώδες μέρος της συμβάσεως. Εξάλλου, το γεγονός ότι η ανωτέρω παρέλειψε να ενημερώσει τον εργοδότη για την κατάστασή της, καίτοι γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε να ασκήσει τα καθήκοντά της επί σημαντικό μέρος της διάρκειας της συμβάσεως λόγω της εγκυμοσύνης της, συνιστά, κατά τον εργοδότη, παράβαση του καθήκοντος πίστεως που επιβάλλεται στις σχέσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, ικανή να δικαιολογήσει από μόνη της την απόλυση.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι έχει ήδη κρίνει ότι η άρνηση προσλήψεως λόγω εγκυμοσύνης δεν μπορεί να δικαιολογηθεί για λόγους βασιζομένους στην οικονομική ζημία που υφίσταται ο εργοδότης, σε περίπτωση προσλήψεως εγκύου, κατά τη διάρκεια της αδείας μητρότητας, ή για τον λόγο ότι η προσληφθείσα γυναίκα δεν μπορεί να καταλάβει, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, τη συγκεκριμένη θέση.

Εφόσον η απόλυση εργαζομένης λόγω της εγκυμοσύνης της συνιστά άμεση δυσμενή διάκριση λόγω φύλου, ανεξαρτήτως της φύσεως και της εκτάσεως της οικονομικής ζημίας που υφίσταται ο εργοδότης εξ αιτίας της συνδεομένης με την εγκυμοσύνη απουσίας, το γεγονός ότι η σύμβαση είναι ορισμένου ή αορίστου χρόνου δεν ασκεί επιρροή στον χαρακτηρισμό της απολύσεως ως συνιστώσας δυσμενή διάκριση. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η αδυναμία της εργαζομένης να εκτελέσει τη σύμβαση εργασίας της οφείλεται στην εγκυμοσύνη.


Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τον Τύπο, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο.
Διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες.
Για το πλήρες κείμενο της αποφάσεως, συμβουλευθείτε τη σελίδα Internet του Δικαστηρίου www.curia.eu.int  μετά τις 15.00..
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την κ. Estella Cigna
τηλ. (00 352) 4303 - 2582 fax (00 352) 4303 - 2674.