Afdeling Pers en Voorlichting
PERSCOMMUNIQUÉ NR. 106/03
27 november 2003
Arrest van het Hof in zaak C283/01
Shield Mark BV/Joost Kist h.o.d.n. Memex
Een klank kan onder bepaalde voorwaarden als merk worden ingeschreven
Krachtens een communautaire richtlijn uit 1988() moet een klank, om als merk te
kunnen worden ingeschreven, geschikt zijn om de waren of diensten van een onderneming
te onderscheiden van die van een andere onderneming en vatbaar zijn voor een
grafische voorstelling die duidelijk, nauwkeurig, als zodanig volledig, gemakkelijk toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en
objectief is, zoals een notenbalk met daarop onder meer een sleutel en muzieknoten
Sommige van deze merken bestaan in een notenbalk met daarop de eerste negen
noten van het muziekwerk Für Elise, andere in de eerste negen noten van
Für Elise en weer andere in de opeenvolgende muzieknoten e, dis, e, dis,
e, b, d, c, a.
Een aantal merken bestaan in het woord Kukelekuuuuu (een onomatopee die in het
Nederlands het gekraai van een haan voorstelt) of in het gekraai van een
haan.
Kist, een communicatieadviseur, heeft tijdens een reclamecampagne in het kader van zijn bedrijfsactiviteit
gebruik gemaakt van de melodie Für Elise en van het gekraai van een
haan. Shield Mark heeft daarop bij de Nederlandse rechter tegen Kist beroep ingesteld
wegens merkinbreuk en oneerlijke concurrentie.
De Hoge Raad der Nederlanden, die zich in laatste instantie met de zaak
bezighoudt, heeft het Hof de vraag voorgelegd, of de communautaire merkenrichtlijn de inschrijving
van klanken toestaat.
Het Hof is van oordeel dat de in artikel 2 van de richtlijn opgenomen
lijst van tekens die een merk kunnen vormen, niet uitputtend is. Tekens die
als zodanig niet visueel kunnen worden waargenomen, zoals klanken, zijn dus niet met
zoveel woorden uitgesloten van de richtlijn. Om als merk te kunnen worden ingeschreven
moeten klanken echter aan bepaalde voorwaarden voldoen. Om te beginnen moeten zij het
mogelijk maken om de waren of diensten van een onderneming van die van
een andere onderneming te onderscheiden. Voorts moeten zij vatbaar zijn voor een grafische
voorstelling, inzonderheid door middel van figuren, lijnen of lettertekens, die duidelijk, nauwkeurig, als
zodanig volledig, gemakkelijk toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en objectief is.
Aan deze voorwaarden wordt niet voldaan wanneer het teken grafisch wordt voorgesteld door
de vermelding dat het bestaat in noten die een bekend muziekstuk vormen of
door een opeenvolging van muzieknoten, zonder nadere precisering, dan wel slechts door middel
van een onomatopee. In dat geval is de grafische voorstelling op zijn minst
niet voldoende nauwkeurig en duidelijk.
Daarentegen wordt wel aan deze voorwaarden voldaan wanneer het teken grafisch wordt voorgesteld
door middel van een in maten verdeelde notenbalk met daarop een sleutel, noten
en andere muzieksymbolen, die tezamen een getrouwe voorstelling vormen van de opeenvolging van
klanken die de melodie vormen waarop de inschrijvingsaanvraag betrekking heeft.
Beschikbare talen: DE, EN, ES, FR, IT, NL De volledige tekst van het arrest is op de dag van de uitspraak te vinden op de internetpagina van het Hof (www.curia.eu.int ) vanaf ongeveer 12.00 uur CET. Voor nadere informatie wende men zich tot mevr. Gitte Stadler. Tel: (352) 4303 3127 Fax: (352) 4303 3656 |
() Richtlijn 89/104/EEG van de Raad van 21 december 1988.